Verdun is een stadje in een omgeving die zwaar geteisterd werd door De Goorte Oorlog. In 1916 werd hier bijna een jaar lang zwaar gevochten tussen de Fransen en de Duitsers, een bloedige veldslag die de geschiedenis zou ingaan als de Slag om Verdun. Het stadje heeft immers de pech om al eeuwenlang een bijzondere strategische ligging te genieten, en van op de omringende heuvels had eender welke legermacht een perfect zicht op en dus controle over de omgeving. In totaal vielen er gedurende deze Slag 263.000 gewonden en bijna een half miljoen doden. Men heeft erg veel moeite gedaan om de verschillende belangrijke plekken uit die tijd toegankelijk te maken voor toeristen, opdat wij niet zullen vergeten hoe zinloos oorlog is.
Onderweg vanuit België naar Verdun stopten we op enkele punten vóór onze aankomst in de stad. Stilletjesaan werd op die manier de omvang van wat er zich hier honderd jaar geleden heeft afgespeeld, voor ons ontvouwd.
Het Duits kerkhof van Romagne-sous-Montfaucon
Net als het Duits militair kerkhof van La Cambe in Normandië valt ook dit Duits kerkhof op door zijn soberheid. De foto’s op internet toonden hoge, statige dennen die de plek een sombere uitstraling gaven, maar waarschijnlijk speciaal voor de herdenking heeft men de begraafplaats grondig opgeknapt en de oude dennen vervangen door kleine, schattige kerstboompjes die de sfeer meteen een pak luchtiger maken en dat is, in deze context, wel jammer. Opvallend is de mozaïekpieta in de kleine gebedsruimte.
Het Amerikaanse kerkhof van Romagne-sous-Montfaucon
Het contrast met de Duitse begraafplaats kon niet groter zijn: dit heuse park met indrukwekkende toegangspoorten herbergt de graven van meer dan 14.000 gesneuvelde Amerikanen en is daarmee het grootste militaire kerkhof van Europa. Ze liggen in strakke rijen, verdeeld over door bomen afgezoomde lapjes grond op een heuvel. Dankzij de bomen heb je geen gevoel van uitgestrektheid maar blijft de sfeer eerder ingetogen. Bovenop de heuvel ligt het herdenkingsgebouw met in de zuilengalerij de namen gegraveerd van vermiste solden.
En al die hectaren gras, dat wordt netjes onderhouden door een batterij aan tuinmannen die op de dag van ons bezoek druk bezig waren.
Een zeer indrukwekkende plek om te bezoeken.
Het Mémorial Américain in Montfaucon-d’Argonne
Onze volgende stop was opnieuw een Amerikaans plekje middenin de heuvels: een gigantische zuil met daar bovenop een Vrijheidsbeeld. Met een resem in de zon verblindend witte trappen kan je tot aan de voet van de zuil klimmen.
Achter de zuil liggen de resten van het oorspronkelijke dorpje Montfaucon-d’Argonne: meer dan de ruïne van de kerk lieten de Duitsers niet achter. Het is één van de ‘villages détruits’, zoals we er nog meer zouden tegenkomen op onze route: beschermde monumenten die ons aan de verwoestingen van de oorlog moeten herinneren. Het dorpje werd opnieuw opgebouwd, maar aan de voet van de heuvel.
Het Pennsylvania Memorial in Varenne-en-Argonne
Dit in het verder kleine dorpje uit de toon vallende, wit marmeren monument biedt een prachtig uitzicht op de omgeving. Een plek om stil van te worden, en de vele doden van de oorlog te herdenken.
Verder door de prachtige velden naar Vauqois…
De loopgraven van de Butte au Vauqois
De heuvel van Vauqois is één van hoogste punten uit de omgeving dus een belangrijk doel tijdens de Eerste Wereldoorlog. Reeds in de herfst van 1914 bezetten de Duitsers de heuvel, maar dat lieten de Fransen niet zomaar gebeuren en in de daaropvolgende jaren van de oorlog zaten beide kampen bijna neus aan neus in loopgraven verschanst op deze heuvel. Er werden gangen uitgegraven zodat de oorlog ook ondergronds kon worden voortgezet, met behulp van mijnen die zo dicht mogelijk bij de vijand tot ontploffing werden gebracht. Dat hielp allemaal niets want de linie hield hier langs beide zijdes zo goed als continu stand.
Deze site is tot op vandaag wonderwel goed bewaard gebleven, en vooral vanuit de lucht kan je de enorme kraters goed zien. De loopgraven werden enkele jaren geleden gerestaureerd door vrijwilligers, wat voor de hedendaagse toerist een heel vreemd gevoel geeft wanneer je, net een klas kwebbelende schoolkinderen gepasseerd in het warme lentezonnetje onder de zacht ritselende bomen van een bos (dat toen uiteraard volledig verdwenen was), er doorheen wandelt. Je kan zelfs delen van de ondergrondse gangen bezoeken, hoewel enkel onder begeleiding van een gids.
Hier ben je erg dicht bij de oorlog, al valt alle miserie ondanks de restauraties nog steeds erg moeilijk voor te stellen…
Het uitzicht.
Het gedenkteken aan de Franse kant.
Van de bergen tot de zee - een reisblog 
Indrukwekkend dit allemaal.